Mẹ cho con bú uống trà sữa được không?

Mẹ sau sinh uống trà sữa được không là câu hỏi phổ biến

Thời gian đầu sau sinh, mỗi thức uống mẹ đưa vào cơ thể đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa và sức khỏe của bé. Trong khi đó, trà sữa – món đồ uống được nhiều người yêu thích – lại chứa nhiều thành phần như đường, caffeine, chất béo chuyển hóa… gây tranh cãi. Chính vì vậy, không ít mẹ bỉm sữa tự hỏi: “cho con bú uống trà sữa được không?” Liệu một ly trà sữa có vô hại như tưởng tượng hay tiềm ẩn rủi ro nào cho cả mẹ và bé?

Những yếu tố then chốt khi mẹ đang cho con bú

Để đánh giá liệu cho con bú uống trà sữa được không, ta cần hiểu rõ 4 yếu tố quan trọng quyết định ảnh hưởng tới sức khỏe mẹ và bé:

Thành phần trà sữa

Đa số trà sữa đóng gói hoặc mua ngoài đều chứa caffeine (trong trà/đá), đường tinh luyện, chất béo chuyển hóa, thậm chí chất tạo hương. Những thành phần này có thể ngấm vào sữa mẹ, ảnh hưởng đến bé.

Thời điểm sau sinh

Giai đoạn sơ sinh (0–6 tháng) là lúc hệ tiêu hóa và thần kinh của bé còn non nớt, dễ bị tác động bởi bất kỳ chất nào qua sữa mẹ.

Tần suất và liều lượng

Một ly trà sữa lâu lâu có thể ít ảnh hưởng, nhưng uống thường xuyên, thay nước lọc, sẽ gây tích tụ caffeine và đường trong máu mẹ – ảnh hưởng trực tiếp đến sữa.

Tình trạng sức khỏe của bé

Nếu bé có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, khó ngủ, dị ứng – mẹ càng cần tránh các thực phẩm có nguy cơ như trà sữa.

Với mỗi yếu tố trên, việc sử dụng trà sữa trong giai đoạn đang cho con bú không phải lúc nào cũng an toàn, cần đánh giá kỹ theo từng tình huống cụ thể.

Trà sữa ảnh hưởng tới mẹ và bé ra sao?

Một số mẹ nghĩ rằng trà sữa chỉ là “trà pha sữa”, nhưng thực tế, đồ uống này chứa nhiều chất tiềm ẩn rủi ro cao, nhất là với mẹ đang cho con bú. Việc hiểu rõ từng thành phần, cách chúng ảnh hưởng đến sữa mẹ và sức khỏe bé là điều cần thiết trước khi quyết định có nên uống.

1. Caffeine gây kích thích hệ thần kinh của bé

Hầu hết các loại trà trong trà sữa (trà đen, trà xanh, ô long…) đều chứa caffeine. Mặc dù hàm lượng thấp hơn cà phê, nhưng caffeine vẫn ngấm qua sữa mẹ. Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng chưa có enzym để chuyển hóa caffeine nên dễ bị:

• Khó ngủ, ngủ chập chờn
• Cáu gắt, quấy khóc
• Rối loạn tiêu hóa nhẹ

Theo La Leche League, hàm lượng caffeine an toàn cho mẹ cho con bú là dưới 300 mg/ngày, tương đương khoảng 1 ly cà phê hoặc 2 ly trà đậm. Tuy nhiên, nếu mẹ đã dùng cà phê hoặc socola trong ngày, thêm một ly trà sữa có thể vượt ngưỡng an toàn.

2. Đường và chất béo chuyển hóa làm giảm chất lượng sữa

Trà sữa ngoài tiệm thường chứa đường tinh luyện cao và kem béo (từ bột sữa công nghiệp). Những thành phần này:

• Làm mẹ dễ tăng cân, tăng nguy cơ tiểu đường sau sinh
• Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và khả năng hấp thu dinh dưỡng của mẹ
• Một số nghiên cứu còn chỉ ra chế độ ăn nhiều đường có thể giảm nồng độ DHA trong sữa mẹ, ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của bé

Ngoài ra, nếu dùng trân châu, topping đóng gói không rõ nguồn gốc, mẹ còn có nguy cơ nạp thêm phụ gia độc hại.

3. Tanin trong trà làm giảm hấp thu sắt

Tanin – có nhiều trong trà đen, trà xanh – có thể ức chế hấp thu sắt từ thực phẩm. Với mẹ sau sinh, thiếu sắt dẫn đến:

• Mệt mỏi, chóng mặt
• Giảm sản lượng sữa
• Làm bé bú kém, ảnh hưởng phát triển

Đây cũng là lý do khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi rằng liệu cho con bú uống trà sữa được không, bởi việc hấp thu dinh dưỡng của mẹ bị giảm sẽ kéo theo chất lượng sữa không còn đảm bảo cho sự phát triển tối ưu của bé. Nếu mẹ dùng trà sữa sau bữa ăn chính, hiệu ứng giảm hấp thu sắt sẽ rõ rệt hơn. Do đó, thời điểm uống cũng rất quan trọng.

4. Nguy cơ dị ứng hoặc tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Một số trẻ có cơ địa nhạy cảm với protein sữa bò (có trong kem sữa, bột béo), hoặc chất tạo mùi tổng hợp trong trà sữa đóng chai. Biểu hiện thường gặp:

• Bé nổi mẩn đỏ, gãi đầu, chàm sữa
• Rối loạn tiêu hóa nhẹ, đi ngoài nhiều lần
• Nôn ói, khó bú

Nếu sau khi mẹ uống trà sữa, bé xuất hiện triệu chứng lạ, cần ngưng ngay và theo dõi phản ứng trong 48 giờ.

Tác động thực tế khi mẹ uống trà sữa lúc cho con bú

Có rất nhiều mẹ bỉm chia sẻ trên diễn đàn, hội nhóm rằng họ vẫn uống trà sữa mà bé không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, trường hợp cá nhân không đại diện cho đa số. Dưới đây là những hệ quả có thể xảy ra khi mẹ không kiểm soát việc uống trà sữa trong thời gian cho con bú:

• Ngắn hạn: Bé có thể cáu gắt, khó ngủ, khó tiêu, tiêu chảy nhẹ, giảm bú.
• Trung hạn: Chất lượng sữa mẹ giảm (do giảm hấp thu dinh dưỡng), mẹ dễ tăng cân, rối loạn tiêu hóa.
• Dài hạn: Nếu dùng thường xuyên, mẹ có nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa sớm, ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.

Theo nghiên cứu tại Đại học California (2018), mức đường huyết sau khi uống 1 ly trà sữa 500ml tăng 3,5 lần so với ngưỡng bình thường, gây ra biến động insulin kéo dài tới 2 giờ – điều này khiến cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng sản xuất sữa.

Vì vậy, để trả lời chính xác cho con bú uống trà sữa được không, mẹ không thể chỉ dựa vào cảm giác chủ quan mà cần tham khảo cả bằng chứng khoa học và quan sát phản ứng của bé theo từng giai đoạn. Không có loại trà sữa nào hoàn toàn “an toàn tuyệt đối” nếu mẹ sử dụng tùy tiện. Chìa khóa nằm ở việc hiểu rõ – chọn đúng – dùng đúng lúc và liều lượng phù hợp.

Mẹ nào có thể uống trà sữa? Nên uống khi nào?

Nhu cầu thèm ngọt, thích trà sữa sau sinh là điều dễ hiểu, nhất là khi mẹ bị mất ngủ hoặc stress. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng nên – hay có thể – uống trà sữa trong thời gian cho con bú. Dưới đây là một số tình huống cụ thể giúp bạn tự đánh giá:

Nên tránh hoàn toàn nếu:

• Bé dưới 3 tháng tuổi, đặc biệt sinh non hoặc nhẹ cân
• Bé đang gặp vấn đề tiêu hóa (nôn, tiêu chảy, khó bú)
• Mẹ có tiền sử tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp hoặc tăng cân nhanh sau sinh
• Mẹ hoặc người thân có tiền sử dị ứng sữa, béo phì, rối loạn chuyển hóa

Có thể uống với liều lượng giới hạn nếu:

• Bé từ 4–6 tháng tuổi, sức đề kháng và tiêu hóa đã ổn hơn
• Mẹ ăn uống đa dạng, đủ sữa, không phụ thuộc vào đồ ngọt
• Chọn loại trà sữa tự pha, rõ thành phần, hạn chế topping
• Tần suất hợp lý: 1 ly nhỏ/tuần, không uống khi đói hoặc trước khi bé bú ngay

Cách uống giảm rủi ro:

• Uống sau bữa chính 1–2 giờ, tránh cản trở hấp thu sắt
• Không uống vào buổi tối (tránh ảnh hưởng giấc ngủ của mẹ & bé)
• Ưu tiên dùng sữa hạt không đường, ít đá, không trân châu
• Tự pha tại nhà: kiểm soát nguyên liệu, giảm đường và caffeine

Việc cho con bú uống trà sữa được không phụ thuộc vào thể trạng mẹ và phản ứng của bé. Nếu lựa chọn đúng loại, uống đúng lúc và trong giới hạn an toàn, mẹ vẫn có thể thỉnh thoảng thưởng thức. Tuy nhiên, đừng vì cơn thèm nhất thời mà làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và giấc ngủ non nớt của bé.

Lựa chọn thay thế trà sữa an toàn hơn cho mẹ cho con bú

Nếu không muốn hoàn toàn từ bỏ thói quen uống trà sữa nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe cho bé, mẹ có thể cân nhắc một số lựa chọn an toàn hơn:

1. Tự pha trà sữa tại nhà

• Dùng trà thảo mộc không caffeine như hoa cúc, rooibos
• Sữa thực vật: sữa hạnh nhân, sữa yến mạch không đường
• Dùng mật ong/lá cỏ ngọt thay đường tinh luyện
• Không cho topping (hoặc dùng hạt chia, thạch rau câu tự làm)

2. Chọn loại “trà sữa clean” an toàn hơn

Hiện nay, một số thương hiệu đã phát triển dòng trà sữa “clean” – ít đường, không dùng bột kem béo công nghiệp, chế biến theo phong cách eat clean. Đây có thể là lựa chọn phù hợp hơn cho mẹ đang cho con bú. Tuy nhiên, nếu vẫn băn khoăn cho con bú uống trà sữa được không, mẹ nên ưu tiên giải pháp thay thế an toàn hơn và chỉ nên sử dụng khi thực sự nắm rõ thành phần và giới hạn rủi ro cho bé.

3. Thức uống thay thế lành mạnh

• Nước gạo lứt rang: bổ máu, lợi sữa, dễ uống
• Sinh tố trái cây ít đường: bổ sung vitamin, giảm thèm ngọt
• Trà gừng, lá vối, chè vằng: hỗ trợ tiêu hóa, tiết sữa

4. Giới hạn định lượng – không uống theo cảm xúc

• Tổng lượng đường từ tất cả nguồn (cơm trắng, trái cây, sữa, trà sữa…) nên < 25g/ngày (theo WHO)
• Nếu đã ăn đồ ngọt trong ngày, nên cắt trà sữa

Góc pháp lý – chưa có quy định riêng cho mẹ sau sinh

Hiện tại, chưa có quy định pháp luật nào cấm mẹ cho con bú uống trà sữa. Tuy nhiên, ngành Y tế vẫn luôn khuyến cáo: “mọi thực phẩm đưa vào cơ thể mẹ đang cho con bú đều cần đánh giá kỹ rủi ro cho trẻ”. Do đó, mẹ cần tự chịu trách nhiệm và lắng nghe phản ứng cơ thể bé.

Trà sữa không phải là thức uống “cấm kỵ tuyệt đối” khi đang cho con bú, nhưng cũng không hoàn toàn vô hại. Nếu sử dụng không kiểm soát, mẹ có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ, tiêu hóa và khả năng hấp thu của bé. Lựa chọn tốt nhất là tự pha trà sữa sạch, giảm đường và caffeine, hoặc thay thế bằng các thức uống lành mạnh hơn. Với câu hỏi cho con bú uống trà sữa được không, câu trả lời là: có thể – nếu mẹ biết cách kiểm soát liều lượng, thời điểm và thành phần.