Dấu hiệu khởi phát sớm của cúm A ở người lớn
Sốt cao đột ngột, rét run và đau nhức cơ thể
Nhiều người lớn vẫn đi làm khi mới bị sốt nhẹ mà không biết rằng sốt cao đột ngột kèm rét run là dấu hiệu điển hình cảnh báo khởi phát cúm A.
- Cơn sốt thường trên 38,5°C, xảy ra bất ngờ, không theo chu kỳ và kéo dài trong 1–2 ngày đầu mắc bệnh.
- Rét run, gai lạnh, đổ mồ hôi ban đêm là phản ứng của cơ thể khi virus cúm đang nhân lên mạnh.
- Đi kèm là đau nhức khắp người, đặc biệt vùng lưng, đùi, vai gáy, khiến người bệnh uể oải và khó vận động.
- Không giống cảm lạnh thông thường, cúm A thường có biểu hiện toàn thân dữ dội hơn ngay từ ngày đầu.
Khi thấy sốt cao kèm đau nhức toàn thân, đừng xem nhẹ – hãy nghỉ ngơi, đo thân nhiệt đều và chủ động cách ly để tránh lây lan.
Mệt mỏi rõ rệt, khó tập trung và buồn ngủ cả ngày
Một số người không sốt rõ ràng nhưng lại mất năng lượng nhanh chóng, khó duy trì sự tỉnh táo và tập trung, cảnh báo sự tấn công sớm của virus cúm A.
- Cảm giác kiệt sức xuất hiện ngay cả khi ngủ đủ giấc, kèm theo đau đầu âm ỉ, mắt nặng, phản xạ chậm.
- Người bệnh thường thấy khó tập trung, buồn ngủ bất thường, không thể làm việc dù đầu chưa đau nhiều.
- Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang huy động năng lượng để chống lại virus, dẫn đến tình trạng mỏi mệt toàn thân.
- Nếu đang trong môi trường đông người, sự mệt mỏi bất thường cần được lưu ý vì có thể là giai đoạn đầu phát bệnh.
Khi thấy cơ thể “xuống sức” bất thường không lý do, bạn nên hạn chế tiếp xúc, theo dõi thêm trong 24 giờ để phát hiện sớm bệnh lý.
Cảm giác khô rát cổ họng và nghẹt mũi nhẹ
Dễ bị nhầm với dị ứng hay thay đổi thời tiết, nhưng cảm giác khô họng và nghẹt mũi nhẹ cũng là biểu hiện ban đầu của cúm A ở người lớn.
- Cổ họng khô, rát, vướng khi nuốt hoặc nói nhiều, thường là triệu chứng đầu tiên xuất hiện trước ho.
- Nghẹt mũi thoáng qua hoặc hắt hơi liên tục, nhưng không có đờm đặc – dễ nhầm với cảm lạnh hoặc viêm mũi dị ứng.
- Niêm mạc mũi – họng bị virus tấn công sẽ phản ứng sớm trước khi sốt hoặc đau nhức rõ rệt.
- Nếu kèm theo mệt mỏi và đau đầu nhẹ, khả năng cao bạn đang trong giai đoạn khởi phát cúm A.
Khi có cảm giác rát họng và nghẹt mũi dù không sốt, đừng chủ quan – đây là lúc bạn cần theo dõi sát và cách ly nhẹ để tránh lây cho người thân.
Triệu chứng hô hấp đặc trưng trong giai đoạn toàn phát
Ho khan hoặc ho có đờm kèm theo đau ngực nhẹ
Nhiều người lớn ban đầu chỉ cảm thấy “hơi ngứa cổ” hoặc ho lác đác, nhưng sau 1–2 ngày lại chuyển thành cơn ho dồn dập, thậm chí gây tức ngực – dấu hiệu điển hình khi cúm A đã vào giai đoạn toàn phát.
- Ho khan là biểu hiện thường gặp nhất, xuất hiện sớm và kéo dài suốt thời gian sốt, có thể kèm rát họng hoặc nóng vùng ngực.
- Một số trường hợp chuyển sang ho có đờm trắng hoặc vàng nhạt sau 2–3 ngày, cho thấy đường hô hấp đang tiết dịch chống lại virus.
- Cơn ho kéo dài làm cơ hoành và cơ liên sườn co bóp liên tục, gây đau tức nhẹ vùng ngực, đặc biệt khi ho mạnh hoặc cúi người.
- Ho tăng về đêm khiến người bệnh mất ngủ, gây mệt mỏi kéo dài và làm chậm quá trình hồi phục.
- Nếu ho liên tục trên 5 ngày, có đờm xanh, mùi hôi hoặc đau tức ngực nặng, cần tầm soát nguy cơ bội nhiễm phổi.
- → Cần theo dõi sát tính chất ho trong giai đoạn cúm A để phát hiện kịp thời chuyển biến nguy hiểm và điều trị đúng hướng.
Khó chịu vùng mũi – xoang, chảy nước mũi liên tục
Bạn cảm thấy nghẹt mũi, phải xì liên tục, vùng giữa trán và hai má như bị ép nặng – đây không chỉ là dấu hiệu cảm lạnh thông thường, mà là triệu chứng hô hấp điển hình của cúm A.
- Chảy nước mũi trong suốt, đôi khi hơi đục, xuất hiện ngay sau khi sốt – do niêm mạc mũi phản ứng với virus.
- Cảm giác tắc nghẽn hai bên mũi, thở bằng miệng thường xuyên khiến cổ họng khô, ho nhiều và dễ đau họng.
- Đau âm ỉ vùng xoang trán, vùng gò má hoặc giữa hai mắt, tăng lên khi cúi đầu – cho thấy vùng xoang bị kích thích mạnh.
- Xì mũi nhiều có thể làm trầy niêm mạc, chảy máu mũi nhẹ, khiến người bệnh càng mệt và mất tập trung.
- Nếu dịch mũi đổi màu xanh, đặc quánh hoặc có mùi lạ, có thể đã xảy ra bội nhiễm vi khuẩn vùng xoang.
- → Đừng chủ quan với triệu chứng xoang trong cúm A – việc chăm sóc đúng giúp tránh biến chứng viêm xoang cấp hoặc lan xuống đường hô hấp dưới.
Khàn tiếng, nói khó hoặc mất giọng tạm thời
Bạn bắt đầu nói nhỏ hơn, khàn khàn và thấy mệt khi nói chuyện? Đây là dấu hiệu thường bị bỏ qua nhưng lại là chỉ báo rõ của viêm thanh quản do cúm A.
- Khàn tiếng thường xuất hiện sau vài ngày sốt, khi virus làm viêm nhẹ niêm mạc thanh quản, gây phù nề và thay đổi âm thanh.
- Người bệnh có thể mất giọng tạm thời, nói không thành tiếng hoặc bị “vỡ tiếng” khi giao tiếp liên tục.
- Nói nhiều, ho kéo dài hoặc ăn uống đồ lạnh khiến dây thanh bị kích thích thêm, kéo dài thời gian mất giọng.
- Trong một số trường hợp nặng, người bệnh cảm thấy đau khi nuốt, nói chuyện khó khăn, thậm chí cần nghỉ giao tiếp vài ngày để phục hồi.
- Với người làm nghề cần nói nhiều (giáo viên, chăm sóc khách hàng...), khàn tiếng do cúm dễ gây ảnh hưởng công việc rõ rệt.
- → Khi có dấu hiệu khàn tiếng do cúm A, cần giữ im lặng tương đối, uống nước ấm và tránh gắng sức giọng để phục hồi thanh quản nhanh chóng.
Biểu hiện toàn thân đi kèm dễ bị bỏ sót ở người lớn
Đau đầu âm ỉ, đau vùng trán – hốc mắt
Nhiều người lớn khi nhiễm cúm A lại cho rằng mình bị căng thẳng công việc hoặc thiếu ngủ vì đau đầu – nhưng đây có thể là biểu hiện toàn thân rất đặc trưng của virus cúm.
- Cảm giác đau đầu âm ỉ, tập trung vùng trán, giữa chân mày hoặc sau hốc mắt, thường xuất hiện sớm và tăng dần khi sốt kéo dài.
- Đau có thể lan dọc theo đỉnh đầu, không dữ dội nhưng gây khó tập trung, kèm cảm giác nặng đầu hoặc choáng nhẹ khi đứng dậy.
- Người bệnh thường nhạy cảm với ánh sáng, tiếng ồn và có xu hướng muốn nằm nghỉ trong phòng yên tĩnh, tối.
- Nếu chỉ dùng thuốc giảm đau thông thường mà không xử lý nguyên nhân từ virus, triệu chứng đau đầu sẽ kéo dài 3–4 ngày.
Đừng nhầm lẫn đau đầu do cúm A với stress thông thường – hãy lưu ý khi triệu chứng này đi kèm sốt, đau mỏi và mệt toàn thân.
Chán ăn, buồn nôn và cảm giác bụng ậm ạch
Không ít người trưởng thành khi bị cúm A lại thấy “bụng khó chịu”, không muốn ăn – nhưng thường chủ quan, nghĩ là rối loạn tiêu hóa nhẹ mà bỏ qua triệu chứng điển hình này.
- Người bệnh có cảm giác đầy bụng, ăn không ngon, nôn nao hoặc buồn nôn nhẹ, nhất là khi sốt kéo dài hoặc uống ít nước.
- Bữa ăn bị bỏ qua, khẩu vị thay đổi rõ, có thể kèm theo tiêu chảy nhẹ hoặc đi ngoài phân sệt trong ngày đầu nhiễm cúm.
- Mùi thức ăn trở nên khó chịu, dễ gây nôn khan hoặc khiến người bệnh mệt nhanh hơn sau khi ăn vài thìa.
- Cảm giác bụng ậm ạch thường kéo dài 1–2 ngày, nếu không được bù nước và dinh dưỡng đúng cách sẽ khiến người bệnh kiệt sức nhanh.
Khi gặp các dấu hiệu này, hãy coi đó là biểu hiện toàn thân của cúm A, không nên điều trị triệu chứng tiêu hóa riêng rẽ mà bỏ qua nguyên nhân gốc.
Đau mỏi khớp, đặc biệt ở vai gáy và lưng dưới
Cảm giác mỏi người vốn là triệu chứng hay gặp khi bị cúm, nhưng ở người lớn, tình trạng đau khớp khu trú ở một số vùng như vai gáy hay thắt lưng lại khiến nhiều người lầm tưởng là sai tư thế hoặc thoái hóa.
- Cơn đau thường âm ỉ, lan dọc vùng cổ vai gáy, xuống lưng dưới, không rõ điểm khởi phát và thường tăng khi ngồi lâu hoặc đổi tư thế đột ngột.
- Có thể đi kèm cảm giác ê ẩm, cứng khớp nhẹ, nhất là sau khi ngủ dậy – không đặc trưng như viêm khớp, nhưng gây khó chịu và hạn chế vận động nhẹ.
- Một số người cảm thấy đau sâu trong cơ, như bị kéo căng hoặc đau toàn thân, dù không lao động nặng hay vận động quá mức.
- Những triệu chứng này phản ánh phản ứng viêm toàn thân do virus cúm, chứ không liên quan đến bệnh lý cơ xương khớp mãn tính.
Nếu bạn từng bị thoát vị đĩa đệm, gai cột sống… thì càng cần phân biệt rõ – vì đau do cúm A thường thoáng qua nhưng dễ nhầm với bệnh cũ tái phát.
Khi nào nên nghi ngờ cúm A và đi khám sớm
Triệu chứng kéo dài quá 3 ngày không thuyên giảm
Nhiều người chủ quan khi thấy sốt, ho, mệt mỏi nhưng vẫn chờ tự khỏi. Tuy nhiên, nếu sau 3 ngày mà các triệu chứng vẫn không cải thiện, bạn cần cân nhắc đi khám để loại trừ cúm A.
• Cúm A thường khởi phát đột ngột với sốt cao và đau nhức toàn thân, nếu không giảm sau 72 giờ là dấu hiệu cần theo dõi kỹ.
• Người bệnh có thể gặp thêm các biểu hiện như ớn lạnh, ho nhiều, đau đầu dữ dội, không đáp ứng với thuốc hạ sốt thông thường.
• Việc kéo dài triệu chứng có thể báo hiệu cơ thể đang quá tải miễn dịch hoặc có nguy cơ biến chứng hô hấp.
• Trong trường hợp vẫn sốt cao, không ăn uống được, mất ngủ do ho hoặc mệt kiệt sức, không nên tiếp tục theo dõi tại nhà.
Đi khám từ ngày thứ 3 sẽ giúp phát hiện kịp thời và bắt đầu điều trị đúng hướng – đừng đợi đến khi chuyển nặng mới can thiệp.
Có tiền sử bệnh nền hoặc đang chăm sóc người bệnh
Người lớn có bệnh nền thường phản ứng yếu hơn trước virus cúm A, và khi đang trực tiếp chăm sóc người bệnh, nguy cơ lây nhiễm và diễn tiến nặng sẽ tăng đáng kể nếu không phát hiện sớm.
• Những người có bệnh hô hấp mạn tính, tim mạch, tiểu đường, suy giảm miễn dịch thường có diễn tiến cúm A phức tạp hơn.
• Nếu vừa có tiếp xúc gần với F0 cúm A và xuất hiện triệu chứng như sốt, ho, đau người – cần xét nghiệm sớm dù triệu chứng nhẹ.
• Người đang dùng thuốc điều trị bệnh nền có thể khó nhận biết triệu chứng điển hình do biểu hiện bị che lấp hoặc lệch hướng.
• Việc chăm sóc người bệnh cúm mà không dùng khẩu trang, không sát khuẩn thường xuyên dễ làm lây nhiễm trong vòng 1–2 ngày.
Khi bạn thuộc nhóm nguy cơ, việc trì hoãn đi khám chỉ khiến tình trạng xấu đi nhanh hơn – hãy chủ động kiểm tra nếu có dấu hiệu nghi ngờ.
Xuất hiện khó thở, tức ngực hoặc ho ra máu
Đây là những triệu chứng không điển hình của cảm cúm thông thường, nhưng lại rất đáng báo động nếu xuất hiện trong hoặc sau 2–5 ngày mắc cúm A.
• Cảm giác tức ngực, thở nhanh, hụt hơi khi nghỉ ngơi hoặc leo cầu thang là cảnh báo phổi đang bị tổn thương sâu.
• Một số bệnh nhân có thể bị viêm phổi do virus hoặc bội nhiễm vi khuẩn, cần được chẩn đoán sớm bằng hình ảnh phổi và xét nghiệm máu.
• Nếu ho ra máu hoặc ho khan kéo dài không dứt, rất có thể đã xuất hiện tổn thương mao mạch phế nang hoặc viêm đường thở cấp.
• Người có tiền sử lao phổi, hen suyễn, COPD càng dễ rơi vào biến chứng nếu bỏ qua các dấu hiệu này.
Khó thở và ho ra máu không bao giờ là biểu hiện “để theo dõi tiếp” – hãy đi khám ngay để được hỗ trợ y tế kịp thời, tránh nguy cơ cấp cứu.
Khi các triệu chứng kéo dài trên 3 ngày hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường như khó thở, ho kéo dài, cần thăm khám sớm để loại trừ nguy cơ biến chứng. Điều trị đúng giai đoạn là chìa khóa giúp phục hồi nhanh và tránh lây lan cộng đồng.
