Sống khỏe để yêu thương
Việc mở cửa hàng tạp hóa không còn giới hạn ở khu vực đông dân cư. Tại vùng quê, người dân ngày càng có nhu cầu tiêu dùng cao, trong khi hệ thống siêu thị hoặc đại lý vẫn còn thưa thớt. Ở thành phố, mô hình tạp hóa hiện đại tích hợp công nghệ và dịch vụ tiện ích lại trở thành xu hướng cạnh tranh hiệu quả với cửa hàng tiện lợi. Nếu biết khai thác thị trường ngách và định vị đúng khách hàng, bạn hoàn toàn có thể vận hành một cửa hàng tạp hóa phát triển bền vững, dù ở đâu.
Theo xu hướng tiêu dùng năm 2025, người dân vẫn chuộng mua hàng gần nhà, nhanh chóng và tiện lợi. Với biên lợi nhuận dao động 10–25% tùy mặt hàng, việc mở cửa hàng tạp hóa hoàn toàn có khả năng sinh lời nếu kiểm soát được chi phí vận hành, lựa chọn mặt hàng phù hợp và xây dựng tệp khách hàng thân thiết. Năm 2025 cũng chứng kiến sự chuyển dịch sang mô hình bán lẻ kết hợp online – một cơ hội lớn để tối ưu doanh thu nếu bạn biết nắm bắt.
Tạp hóa nhỏ hoàn toàn có thể cạnh tranh nếu tập trung vào yếu tố "cận nhu cầu – sát địa phương". Khác với siêu thị, cửa hàng tạp hóa phục vụ nhanh, linh hoạt và thường biết rõ thói quen tiêu dùng của từng hộ dân. Nếu áp dụng chính sách giá cạnh tranh, bán hàng uy tín, linh hoạt nợ – trả – giao tận nơi, bạn sẽ giữ chân được lượng lớn khách hàng trung thành mà các siêu thị khó tiếp cận.
Lợi nhuận kinh doanh tạp hóa khá ổn định nếu bạn biết kiểm soát hàng tồn và hạn chế thất thoát. Dù không tăng đột biến, nhưng doanh thu hàng ngày đều đặn là điểm mạnh giúp duy trì dòng tiền. Ngoài ra, việc tối ưu danh mục sản phẩm bán chạy, theo dõi chặt chi phí và ứng dụng công nghệ sẽ giúp bạn nâng cao biên lợi nhuận đều đặn mỗi tháng.
Vốn mở cửa hàng tạp hóa phụ thuộc vào quy mô và mặt bằng. Với cửa hàng nhỏ tại nhà, bạn có thể bắt đầu từ 30–50 triệu đồng, đủ để nhập hàng cơ bản. Nếu thuê mặt bằng ở khu vực đông dân cư và muốn đầu tư bài bản, mức vốn dao động từ 80–150 triệu. Điều quan trọng là bạn cần xác định ngân sách cho từng hạng mục cụ thể (nhập hàng, kệ tủ, phần mềm, dự phòng…).
Một bảng kê chi tiết giúp bạn kiểm soát dòng tiền tốt hơn. Cụ thể gồm: chi phí nhập hàng lần đầu (40–60%), đầu tư kệ và tủ mát (~15%), chi phí mặt bằng (nếu thuê), chi phí phần mềm – thiết bị (~10%), chi phí dự phòng rủi ro (10–15%). Ngoài ra, cần có quỹ quay vòng để nhập hàng thường xuyên trong 1–2 tháng đầu.
Bạn nên lập kế hoạch tài chính theo từng giai đoạn: giai đoạn đầu (thiết lập), giai đoạn vận hành và giai đoạn ổn định. Mỗi giai đoạn nên có mục tiêu cụ thể về vốn quay vòng, số lượng đơn hàng/ngày và chi phí cố định. Lập bảng Excel theo dõi thu – chi mỗi ngày sẽ giúp bạn kiểm soát tài chính chủ động hơn và phát hiện lỗ lãi sớm.
Mặt bằng lý tưởng là nơi có mật độ dân cư cao, thuận tiện đi lại và dễ nhận diện. Nếu bạn chọn mở tại nhà, hãy tận dụng lợi thế về chi phí nhưng cần đảm bảo không gian trưng bày và lối đi thông thoáng. Với mô hình hiện đại, nên chọn mặt bằng góc ngã ba/ngã tư hoặc sát khu dân cư lớn để đảm bảo lượng khách hàng ổn định.
Có. Dù bạn mở tại nhà hay thuê mặt bằng, nếu kinh doanh thường xuyên thì đều cần đăng ký kinh doanh hộ cá thể tại địa phương. Việc đăng ký sẽ giúp bạn yên tâm hơn về mặt pháp lý, dễ dàng nhập hàng chính hãng, mở rộng quy mô và hợp tác với các nhà cung cấp lớn.
Thủ tục cơ bản gồm: đăng ký giấy phép hộ kinh doanh cá thể tại UBND quận/huyện, đăng ký mã số thuế, mở tài khoản ngân hàng (nếu cần thanh toán online). Ngoài ra, nếu bán thực phẩm, bạn cần xin thêm giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Lưu ý giữ hóa đơn nhập hàng để minh bạch nguồn gốc khi có kiểm tra.
Khi bắt đầu mở cửa hàng tạp hóa, bạn nên xây dựng danh mục sản phẩm phù hợp với nhu cầu tiêu dùng tại khu vực kinh doanh. Các nhóm hàng phổ biến gồm: thực phẩm khô (mì, gạo, gia vị), đồ uống (nước ngọt, sữa, bia), đồ dùng sinh hoạt (xà phòng, giấy vệ sinh, nước rửa chén), hàng tiêu dùng nhanh (kẹo, snack, bánh kẹo). Ưu tiên nhập các mặt hàng có vòng quay cao, dễ bán, phù hợp với túi tiền người dân địa phương để tối ưu dòng tiền ngay từ giai đoạn đầu.
Bạn có thể nhập hàng từ 3 nguồn chính: đại lý cấp 1 của các hãng, nhà phân phối địa phương và chợ đầu mối. Với sản phẩm thương hiệu lớn, nên nhập từ đại lý chính hãng để đảm bảo giá tốt và nguồn gốc rõ ràng. Các nhà phân phối khu vực thường có chính sách linh hoạt, giao hàng tận nơi, phù hợp cho tiệm nhỏ. Chợ đầu mối giá rẻ nhưng cần kiểm tra kỹ về hạn dùng và chất lượng để tránh rủi ro hàng tồn kém chất lượng.
Hình thức nhập hàng online giúp tiết kiệm thời gian, dễ theo dõi giá cả và có thể nhận nhiều ưu đãi từ các sàn thương mại điện tử như VinShop, Postmart, hay TikiNgon. Ngược lại, nhập từ chợ đầu mối yêu cầu bạn trực tiếp kiểm tra hàng hóa, có thể mặc cả giá và nhận hàng ngay nhưng dễ gặp rủi ro hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Tùy vào điều kiện và quy mô, bạn nên kết hợp cả hai kênh để tối ưu lợi nhuận và độ linh hoạt.
Để nguồn hàng ổn định, bạn nên xây dựng mối quan hệ lâu dài với 2–3 nhà cung cấp chính. Ưu tiên những đơn vị giao hàng đều đặn, hỗ trợ đổi trả hàng cận date hoặc bán chậm. Ngoài ra, chỉ nên nhập số lượng vừa phải với mặt hàng mới, theo dõi tốc độ tiêu thụ trong 1–2 tuần đầu để điều chỉnh. Sử dụng phần mềm quản lý kho sẽ giúp bạn nắm rõ lượng tồn thực tế và tránh tình trạng nhập thừa dẫn đến lãng phí vốn.
Tùy khu vực, bạn có thể tham khảo các nhà cung cấp sau:
Hàng hóa nên được phân loại rõ ràng theo nhóm chức năng (thực phẩm, đồ uống, vệ sinh, hóa mỹ phẩm…) để dễ kiểm soát và kiểm kê. Dán tem mã vạch hoặc gắn thẻ giá để tiện theo dõi. Với cửa hàng nhỏ, bạn có thể chia tủ/kệ thành từng ô hàng cố định để ghi nhớ vị trí, giúp việc bán hàng và nhập hàng không bị nhầm lẫn, tiết kiệm thời gian kiểm hàng.
Người mới nên bắt đầu từ việc lập sổ theo dõi đơn giản: ghi chép hàng nhập, hàng bán, tồn kho và công nợ. Kết hợp sử dụng bảng Excel hoặc phần mềm miễn phí để có cái nhìn tổng quát. Đồng thời, nên xây dựng quy trình nhập – bán – kiểm cuối ngày để không thất thoát. Tổ chức lại hàng hóa định kỳ mỗi tuần giúp bạn nhận ra mặt hàng bán chậm, từ đó điều chỉnh nhập hàng phù hợp.
Một số phần mềm phù hợp cho người mới gồm: KiotViet bản miễn phí, Suno, Sapo POS, hoặc POS365. Các phần mềm này hỗ trợ quản lý tồn kho, giá bán, công nợ khách hàng và báo cáo doanh thu. Nếu bạn chưa rành công nghệ, có thể bắt đầu từ bản đơn giản hoặc dùng app di động để kiểm tra nhanh thông tin mà không cần máy tính.
Thất thoát chủ yếu đến từ việc kiểm hàng không thường xuyên, nhân viên nhầm lẫn hoặc hàng hóa mất mát. Hãy phân định rõ ràng vai trò người nhập và người bán. Lập lịch kiểm kho định kỳ theo tuần/tháng, ưu tiên kiểm hàng có giá trị cao hoặc dễ thất lạc. Sử dụng phần mềm kết hợp ghi sổ tay sẽ giúp phát hiện sai lệch nhanh chóng và giảm thiểu rủi ro tồn kho ảo.
Bạn cần phân loại doanh thu theo ngày – tuần – tháng để dễ đánh giá hiệu quả kinh doanh. Bắt đầu bằng việc ghi chép tay hoặc dùng Excel, sau đó chuyển sang phần mềm khi lượng sản phẩm tăng lên. Theo dõi doanh thu theo nhóm hàng sẽ giúp bạn xác định mặt hàng nào tạo lợi nhuận cao, từ đó tập trung hơn vào việc trưng bày và tiếp thị sản phẩm đó.
Thành công khi mở cửa hàng tạp hóa không phụ thuộc vào may mắn, mà đến từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tư duy kinh doanh dài hạn. Hiểu rõ từng bước sẽ giúp bạn kiểm soát rủi ro và sớm đạt được lợi nhuận ổn định.
