Nhựa PET (Polyethylene Terephthalate) là một trong những chất liệu phổ biến nhất được dùng để sản xuất khay nhựa đựng sushi dùng một lần. Loại nhựa này có đặc điểm trong suốt, nhẹ, chịu lực tốt và dễ định hình. Tuy nhiên, PET chỉ được thiết kế cho mục đích sử dụng một lần vì khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc axit – như giấm có trong sushi – có thể thôi nhiễm hóa chất ra thực phẩm.
Khay sushi làm từ nhựa PET thường không tái sử dụng được do dễ bị biến dạng và thôi nhiễm khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc chất axit.
Một số loại khay sushi cao cấp sử dụng nhựa PP (Polypropylene) – loại nhựa có khả năng chịu nhiệt tốt hơn và thường thấy ở hộp đựng thực phẩm tái sử dụng. Nhựa PP có thể tái sử dụng trong điều kiện bảo quản tốt và không bị nứt vỡ. Tuy nhiên, cần kiểm tra ký hiệu nhựa dưới đáy khay để chắc chắn sản phẩm đó phù hợp dùng lại nhiều lần.
Các khay nhựa sushi thường có ký hiệu hình tam giác nhựa tái chế, bên trong là số từ 1 đến 7.
Khi thấy ký hiệu “PP 5” bạn có thể yên tâm tái sử dụng trong điều kiện an toàn.
Bạn có thể mang khay sushi đã dùng đến các điểm thu gom nhựa tái chế như:
Dầu mỡ từ các món sushi có thể ngấm vào thành nhựa, làm thay đổi kết cấu bề mặt. Nếu tiếp tục hâm nóng hoặc bảo quản sai cách, chất nhựa có thể phân hủy, ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, nhựa PET bị hạn chế khả năng chịu nhiệt nên dễ biến dạng khi rửa bằng nước nóng.
Khó làm sạch triệt để sau khi sử dụng
Các khe nhỏ và bề mặt nhám trong khay nhựa đựng sushi khiến vi khuẩn và dầu mỡ bám lại lâu. Khi rửa tay hoặc máy không đủ kỹ, các chất bẩn này vẫn tồn đọng và lâu ngày tạo môi trường cho nấm mốc phát triển.
Khay sushi dùng một lần dễ biến dạng
Khay nhựa dùng một lần được thiết kế tiết kiệm chi phí nên mỏng, nhẹ và dễ bị méo, trầy xước sau lần sử dụng đầu tiên. Nếu tái sử dụng, khay dễ bị vỡ vụn, chảy nhựa khi tiếp xúc nhiệt hoặc vật sắc nhọn – gây mất an toàn.
Nếu khay sushi không bị móp méo, trầy xước hay biến dạng, bạn có thể tái sử dụng trong một số trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng khay được làm từ nhựa PP (số 5) và được vệ sinh sạch sẽ ngay sau mỗi lần dùng.
Bạn có thể tái sử dụng khay nhựa đựng sushi để đựng gia vị, kẹp giấy, ốc vít nhỏ hoặc các loại đồ dùng khô khác trong gia đình. Không nên dùng lại để chứa thực phẩm có nước, dầu mỡ hoặc hâm nóng, vì sẽ gây phản ứng với chất liệu nhựa.
Nếu khay có hiện tượng bốc mùi lạ, ố màu, bề mặt nhám, đó là dấu hiệu cho thấy nhựa đã bị xuống cấp hoặc nhiễm khuẩn. Tuyệt đối không nên sử dụng tiếp cho bất kỳ mục đích đựng thực phẩm nào.
Một số loại nhựa giá rẻ khi bị hâm nóng hoặc dùng sai cách sẽ giải phóng BPA hoặc phthalates – các chất gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe, đặc biệt với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
Do đặc điểm sushi là thực phẩm tươi sống, nếu khay không được vệ sinh đúng cách, các vi khuẩn như E. coli, Listeria… có thể tồn tại và gây hại nếu khay được sử dụng lại cho thực phẩm khác.
Nhiều người cho rằng có thể hâm nóng trực tiếp trong khay sushi. Tuy nhiên, chỉ những loại khay nhựa chịu nhiệt cao như PP mới an toàn. Nếu dùng PET hoặc nhựa không rõ nguồn gốc, khay sẽ chảy nhựa hoặc phát tán khí độc, cực kỳ nguy hiểm.
Dùng khay nhựa định hình cao cấp dùng nhiều lần
Một lựa chọn thân thiện hơn cho môi trường là sử dụng khay nhựa định hình cao cấp được sản xuất từ nhựa PP nguyên sinh hoặc nhựa không chứa BPA. Các loại khay này có thể dùng lại nhiều lần, có khả năng chịu nhiệt tốt, không dễ biến dạng và được thiết kế chắc chắn.
Bạn có thể thay thế khay sushi một lần bằng khay nhựa định hình cao cấp làm từ nhựa PP để tái sử dụng an toàn và hiệu quả.
Lựa chọn khay thủy tinh hoặc hộp inox thay thế
Nếu mục tiêu là bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh, ngăn đông hoặc hâm nóng an toàn, bạn nên chọn khay thủy tinh chịu nhiệt hoặc hộp inox không gỉ. Những loại này có khả năng tái sử dụng lâu dài, dễ vệ sinh và không gây độc tố. Tuy nhiên, chúng không thích hợp để đóng gói mang đi số lượng lớn vì nặng và cồng kềnh hơn khay nhựa đựng sushi thông thường.
Tìm mua khay sushi thân thiện môi trường tại Việt Nam
Hiện nay, nhiều thương hiệu Việt Nam và quốc tế đã cung cấp các sản phẩm khay sushi thân thiện môi trường như khay từ bã mía, giấy ép định hình, hoặc nhựa phân hủy sinh học. Một số địa chỉ nổi bật tại Việt Nam bao gồm:
Cách phân loại rác thải khay sushi đúng quy định
Để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, người dùng cần phân loại khay sushi nhựa đúng cách:
Một số ý tưởng tái chế khay nhựa đựng sushi tại nhà:
Sự lựa chọn sử dụng lại hay loại bỏ khay nhựa sushi cần được cân nhắc trên cả hai khía cạnh: môi trường và sức khỏe cá nhân. Hãy ưu tiên các sản phẩm bền vững và có thể sử dụng lâu dài thay vì cố gắng tận dụng các loại nhựa không đạt chuẩn để tránh gây hại ngoài ý muốn.
Khay nhựa sushi nếu được làm từ nhựa PP hoặc nhựa PET cứng thì có thể sử dụng trong ngăn đông. Tuy nhiên, nếu khay quá mỏng hoặc là hàng dùng một lần, có thể bị giòn vỡ khi đông lạnh sâu.
Về nguyên tắc, khay nhựa đựng sushi không được thiết kế để đựng thức ăn nóng. Nếu bạn định sử dụng để đựng cơm trưa, cần đảm bảo khay được làm từ nhựa PP hoặc nhựa chuyên dùng trong thực phẩm chịu nhiệt, có nắp đậy kín và không bị biến dạng sau lần sử dụng đầu.
Bạn có thể phân biệt dựa trên các yếu tố sau: • Ký hiệu nhựa dưới đáy: PET (1) dùng một lần, PP (5) có thể tái sử dụng • Độ dày và độ cứng: khay dày, chắc chắn thường dùng lại được • Thông tin trên bao bì: nhà sản xuất sẽ ghi rõ loại khay và hướng dẫn sử dụng